Τα αποτελέσματα της πρώτης επιστημονικής μελέτης σε παιδικό πληθυσμό της Σαλαμίνας.

Τα αποτελέσματα της πρώτης επιστημονικής μελέτης

σε παιδικό πληθυσμό της Σαλαμίνας.





Τον Ιούνιο του 2009 πραγματοποιήθηκαν ανθρωπομετρικές μετρήσεις και καταγραφή διατροφικού ιστορικού και συνηθειών σε αντιπροσωπευτικό δείγμα παιδιών 5ης και 6ης τάξης Δημοτικού από 4 Δημοτικά Σχολεία της Σαλαμίνας. Αντίστοιχα αντληθήκαν πληροφορίες από τους γονείς-κηδεμόνες των παιδιών για θέματα που αφορούσαν στο ιατρικό ιστορικό και τα κοινωνικό-οικονομικά δεδομένα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων ερωτηματολογίων. Η συγκεκριμένη έρευνα έγινε στα πλαίσια της πανελλήνιας μελέτης με θέμα: «Εκτίμηση επιπέδων και αιτιολογίας παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα», η οποία πραγματοποιήθηκε από τη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνολικά, στη μελέτη συμμετείχαν 4786 παιδιά από 117 σχολεία και 2364 γονείς. Τα αποτελέσματα της έρευνας στον παιδικό πληθυσμό της Σαλαμίνας παρουσιάστηκαν στις 28 Φεβρουαρίου 2010 στο Δημαρχείο Σαλαμίνας στα πλαίσια της εκδήλωσης ‘Διατροφή, Άσκηση και Παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικες’.

Πιο συγκεκριμένα, στη Σαλαμίνα συμμετείχαν συνολικά 220 παιδιά από το δυναμικό του Δημοτικού Σχολείου Αμπελακίων, του 5ο Δημοτικού Σχολείου Σαλαμίνος, του Δημοτικού Σχολείου Σεληνίων και του Δημοτικού Σχολείου Βασιλικών.

■Το 57% των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν κορίτσια και το υπόλοιπο 43% αγόρια.
■Η ηλικιακή σύνθεση του δείγματος διαμορφώθηκε σε ποσοστό 52,5% από παιδιά ηλικίας 11 ετών, σε ποσοστό 22,6% από παιδιά ηλικίας 10 ετών και το υπόλοιπο 24,6% αφορούσε σε παιδιά μεγαλύτερα ή ίσα των 12 ετών.
■Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι το 70% των παιδιών διέθεταν τηλεόραση και το 44% υπολογιστή στο δωμάτιό τους, γεγονός που δικαιολογεί το αυξημένο ποσοστό τηλεθέασης (80% των παιδιών ασχολείται με TV-Η/Υ καθημερινά 1 έως 3ώρες) αλλά και το μειωμένο χρόνο για φυσική δραστηριότητα (σκορ αξιολόγησης σωματικής δραστηριότητας 2,915 με άριστα το 5). Ειδικότερα, οι ώρες ενασχόλησης των παιδιών με τη TV και τα video games κυμαίνονται στις 1,9 ώρες τις καθημερινές και τις 2,5 ώρες τα Σαββατοκύριακα, ενώ οι ώρες μελέτης στις 2,5 και τις 2,7 ώρες αντίστοιχα. Το γεγονός θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους γονείς, προκειμένου τα παιδιά να αποκτήσουν μια εντονότερη φυσική δραστηριότητα.
■Τα αποτελέσματα αναφορικά με τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως ικανοποιητικά, καθώς:

- κατά πλειοψηφία (54%) τα παιδιά καταναλώνουν σαλάτα σχεδόν καθημερινά,

- το 43% καταναλώνει 1-2 φορές/εβδομάδα όσπρια,

- το 52% 1-2 φορές/εβδομάδα κόκκινο κρέας,

- το 47% 2 φορές/μήνα γαριδάκια,

- το 54% 1-2 φορές/μήνα σοκολάτα

- και το 35% των παιδιών καταναλώνουν 1-2 φορές/εβδομάδα αναψυκτικά.

Από την άλλη πλευρά, σε ερώτηση που αφορούσε στο βαθμό ικανοποίησης των παιδιών αναφορικά με το βάρους τους, μόνο το 33,5% ήταν λίγο ή καθόλου ικανοποιημένο από αυτό, γεγονός ιδιαιτέρα ανησυχητικό αν το συγκρίνουμε με το υψηλό ποσοστό των παιδιών με βάρος μεγαλύτερο του φυσιολογικού που βρέθηκε στην έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό των παιδιών στη Σαλαμίνα με φυσιολογικό βάρος είναι μόλις το 57,5% ενώ το 42,5% έχουν βάρος μεγαλύτερο του φυσιολογικού (τα αγόρια έχουν μεγαλύτερα ποσοστά υπέρβαρου/παχυσαρκίας σε σχέση με τα κορίτσια). Σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ποσοστά σε πανελλήνιο επίπεδο (59,8% φυσιολογικό βάρος και 40,2% υπέρβαρα και παχύσαρκα) η Σαλαμίνα κατατάσσεται στις περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα ανά δημοτικό σχολείο έχουν ως ακολούθως:

ΣΧΟΛΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΥΠΕΡΒΑΡΑ / ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ
Αμπελάκια 48% 52%
5ο Σαλαμίνας 53,3% 46,7%
Σεληνίων 60,5% 39,5%
Βασιλικών 85% 15%



Όσον αφορά στη σίτιση του παιδιών φαίνεται πως την ευθύνη την έχει η μητέρα, καθώς σε ποσοστό της τάξης του 90% των συμμετεχόντων παιδιών η μητέρα αναλαμβάνει τη διατροφή τους. Πάντως, το γεγονός ότι οι γονείς φαίνονται ευχαριστημένοι με τη διατροφή και το σωματικό βάρος των παιδιών τους καταδεικνύει ότι δεν έχουν κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος της παχυσαρκίας και των λανθασμένων διατροφικών συνηθειών των παιδιών τους.

Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι τα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας στη Σαλαμίνα σύμφωνα με την τρέχουσα μελέτη είναι από τα υψηλότερα στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό πρέπει να αξιολογηθεί και να εκτιμηθεί έτσι ώστε να σχεδιαστούν στρατηγικά προγράμματα πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας από τους φορείς υγείας, τον κρατικό μηχανισμό και τα σχολεία του νησιού και να εφαρμοστούν τόσο στα σχολικά κυλικεία όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον.

Ας μην ξεχνούμε ότι η Σαλαμίνα διαθέτει τεράστιο γευστικό πλούτο και πληθώρα μαγειρικών επιλογών, όπως είχε καταγραφεί άλλωστε στο βιβλίο “Σαλαμινίων… συνταγές” (2007), και μια ορθή τήρησή τους αποτελεί μια σημαντική παράμετρο για τη λύση στο πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας σε συνδυασμό με την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ MMedSc

ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων