Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

ΕΥΧΕΣ.....

Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ: ‘Εγκυμοσύνη. Τρεις μήνες πριν, τρία χρόνια μετά’, Εβδομάδα Διατροφής 2010

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ: ‘Εγκυμοσύνη. Τρεις μήνες πριν, τρία χρόνια μετά’
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ-ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ
ΔΗΜΟΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ

Αρκετός κόσμος συμμετείχε στην ενδιαφέρουσα Επιστημονική Ημερίδα που διοργάνωσε ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων – Διατροφολόγων και η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Σαλαμίνας στην αίθουσα Δημ. Μπόγρη του Δημαρχείου Σαλαμίνας, την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010. Η εκδήλωση έγινε στα πλαίσια της ‘Εβδομάδας Διατροφής 2010’ με θέμα: ‘Εγκυμοσύνη. Τρεις μήνες πριν, τρία χρόνια μετά’.

Ξεκινώντας το πρόγραμμα της ημερίδας ο κύριος Παναγιώτης Βαραγιάννης M.Med.Sc, Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος και Γενικός Γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων - Διατροφολόγων, αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα αλλά και τα χαρακτηριστικά της διατροφής της γυναίκας πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη διατροφή της γυναίκας κατά την περίοδο του θηλασμού καθώς και στη σπουδαιότητα του μητρικού θηλασμού. Στη συνέχεια, το λόγο πήρε η κυρία Ιωάννα Σιούντρη – Παπανικολάου, Παιδίατρος, αναπτύσσοντας πλήρως το σημαντικό θέμα της ανάπτυξης και της θρέψης στη βρεφική και νηπιακή ηλικία, εκθειάζοντας και παροτρύνοντας παράλληλα το μητρικό θηλασμό. Τελειώνοντας η κυρία Ευαγγελία Νάννου, Φαρμακοποιός, αναφέρθηκε εμπεριστατωμένα στο κομμάτι (α) των συμπληρωμάτων διατροφής που υπάρχουν στο φαρμακείο και κρίνονται χρήσιμα για μια γυναίκα (ακόμα και για έναν άνδρα για την περίοδο πριν τη σύλληψη) σε όλες τις χρονικές περιόδους της εγκυμοσύνη της για την κάλυψη διατροφικών ελλείψεων ή και αναγκών και (β) στις παιδικές τροφές.

Κοινό συμπέρασμα των ομιλητών ήταν ότι η διατροφή της γυναίκας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη είναι καθοριστική για την υγεία της ίδιας και του εμβρύου. Είναι πραγματικά μια ‘ενδιαφέρουσα’ διατροφή και αν θέλει μια γυναίκα να κάνει αυτήν την υπέροχη στιγμή της ζωής της ακόμη πιο όμορφη δεν έχει παρά να ενημερωθεί και να εκμεταλλευτεί τα οφέλη της ισορροπημένης διατροφής που θέτει τις βάσεις για την δική της υγείας αλλά και του εμβρύου.

Στο κοινό μοιράστηκαν 3 διαφορετικά εγχειρίδια, του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων, με τις βασικές αρχές μιας ισορροπημένης διατροφής που θα οδηγήσει σε μια υγιή εγκυμοσύνη, θα εξασφαλίσει σωστή ανάπτυξη και καλή υγεία στο βρέφος και θα συμβάλλει στη διαμόρφωση ισορροπημένων διατροφικών συνηθειών στα παιδιά.




Εικ. 1. Από δεξιά: η κυρία Ιωάννα Σιούντρη – Παπανικολάου, Παιδίατρος, ο κύριος Παναγιώτης Βαραγιάννης, M.Med.Sc, Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, και η κυρία Ευαγγελία Νάννου, Φαρμακοποιός



Εικ. 2. Από δεξιά: , ο κύριος Παναγιώτης Βαραγιάννης, M.Med.Sc, Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, η κυρία Ιωάννα Σιούντρη – Παπανικολάου, Παιδίατρος, και η κυρία Ευαγγελία Νάννου, Φαρμακοποιός

Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

Επιστημονική Ημερίδα: ‘Εγκυμοσύνη. Τρεις μήνες πριν, τρία χρόνια μετά’, Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010, ώρα 12.00, Δημαρχείο Σαλαμίνος


Επιστημονική Ημερίδα

Στα πλαίσια της ‘Εβδομάδας Διατροφής 2010’

με θέμα: ‘Εγκυμοσύνη. Τρεις μήνες πριν, τρία χρόνια μετά’

υπό τη διοργάνωση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων



Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010, ώρα 12.00πμ

Δημαρχείο Σαλαμίνος, Αίθουσα: Δημ. Μπόγρης





ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ



- ‘Ανάπτυξη, θρέψη στη βρεφική και νηπιακή ηλικία. Μητρικός θηλασμός’.
Ιωάννα Σιούντρη - Παπανικολάου, Παιδίατρος



- ‘Διατροφή πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη’
Παναγιώτης Α. Βαραγιάννης M.Med.Sc. Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος,
Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων



- ‘Συμπληρώματα Διατροφής και Εγκυμοσύνη. Παιδικές τροφές’
Ευαγγελία Νάννου, Φαρμακοποιός

Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων

Αθήνα 10/11/2010

Το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του ΠΣΔΔ


Σας γνωρίζουμε την νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων, που προέκυψε από τις εκλογές της 30ης Οκτωβρίου 2010.


Πρόεδρος: Ρίσβας Γρηγόρης

Αντιπρόεδρος: Πούλια Λιάνα

Γενικός Γραμματέας: Βαραγιάννης Παναγιώτης

Ταμίας: Παπαμίκος Βασίλειος

Ειδικός Γραμματέας Οργάνωσης και Συνδικαλισμού: Τσαγκάρη Αμαλία

Ειδικός Γραμματέας Δημοσίων Σχέσεων και Τύπου: Βάμβουκα Κατερίνα

Ειδικός Γραμματέας Επιστημονικών Εκδηλώσεων και Δράσεων: Ναούμη Ανθή




Με εκτίμηση
Για το Διοικητικό Συμβούλιο


Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΓΡ. ΡΙΣΒΑΣ

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Π. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Καβούρια … στις τσέπες?

Καβούρια … στις τσέπες?

Εν μέσω οικονομικής κρίσης η ποιότητα και η θρεπτική αξία της καθημερινής διατροφής δείχνει ότι ακολουθεί φθίνουσα πορεία, αυξάνοντας έμμεσα τους παράγοντες κινδύνου των νοσημάτων φθοράς (μελέτη MEDIS, ΑΤΤΙΚΗ). Πράγματι, η ακρίβεια των τροφίμων και η μειωμένη αγοραστική δύναμη του κοινού ωθεί στην αγορά και κατανάλωση φτηνών τροφίμων τόσο σε τιμή όσο και σε ποιότητα. Η διατροφική συμπεριφορά αλλάζει• δυστυχώς, προς το χειρότερο... Παρατηρείται μείωση στις πωλήσεις ψαριών-θαλασσινών, καλής ποιότητας κρέατος, φρούτων και λαχανικών, ενώ αντίθετα, σημειώνεται αύξηση στην αγορά ‘έτοιμων-πρόχειρων φαγητών’ μικρού κόστους αλλά χαμηλής θρεπτικής αξίας (με αυξημένα ποσοστά λιπαρών, αλατιού και ζάχαρης). Ωστόσο, θεωρούμε ότι ένας σωστός προϋπολογισμός και μια καλή οργάνωση για την εξασφάλιση επαρκούς χρηματικού ποσού για την καθημερινή διατροφή αποτελεί την καλύτερη δικλείδα ασφαλείας για μια ισορροπημένη, υγιεινή και πλήρη διατροφή που οδηγεί σε καλύτερη υγεία και σε μια αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής.

Μια εναλλακτική λοιπόν διατροφική επιλογή προέρχεται από την κατηγορία των θαλασσινών και αφορά στα καβούρια, τα οποία ξεχωρίζουν για την σπανιότητά τους, τον τρόπο παρασκευής τους, την ιδιαίτερη γεύση τους αλλά και την μεγάλη θρεπτική τους αξία. Θεωρούνται ένας από τους καλύτερους και εκλεκτότερους μεζέδες.

Χώρες που καταναλώνουν (συνολικά 1,5 εκατ. τόνοι/έτος) αλλά και εξάγουν καβούρια είναι: Καναδάς, Αλάσκα, Ρωσία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Ιαπωνία, Γεωργία, Νησιά Φώκλαντ, Κορέα, Αργεντινή, Σκωτία, Αυστραλία, Βιετνάμ, Ινδία και Χιλή.


Τα χαρακτηριστικά τους:

Τα καβούρια αποτελούν την κοινή ονομασία των δεκαπόδων μαλακόστρακων με κύριο χαρακτηριστικό τους τη μικρή κοιλιά που βρίσκεται κάτω από ένα μεγάλο σκληρό καβούκι. Συνολικά υπάρχουν 6.793 διαφορετικά είδη με διαφορετική γεύση και υφή. Ωστόσο, τα πιο γνωστά και ευρέως καταναλώσιμα είδη είναι τα ακόλουθα:
• η καβουρομάνα (διαμέτρου 20 εκ περίπου) ή αλλιώς κάβουρας μάια, η οποία έχει αγκαθωτό καβούκι και είναι αιχμηρή στο μπροστινό μέρος. Βρίσκεται στις ακτές του Ατλαντικού και της Ιαπωνίας και θεωρείται το πιο νόστιμο μαλακόστρακο του είδους του. Καταναλώνεται βραστό και σερβίρεται κρύο.
• ο πάγουρας που είναι πιο μεγάλος, με ένα ζευγάρι δαγκάνες πολύ αναπτυγμένες και οι διαστάσεις του αγγίζουν ακόμα και τα 45 εκ. και τα 5 κιλά βάρους.
• ο πράσινος κάβουρας (Scylla serata) γνωστός και ως μαύρος ή καφέ, που είναι πολύ πιο μικρός και ζει σε ριζοφόρους και λασπώδη νερά με το βάρος του να φτάνει μέχρι και τα 2 κιλά. Συνήθως πωλείται ωμός ή ζωντανός και παίρνει ένα πορτοκαλί χρώμα όταν μαγειρευτεί. Το καλύτερο κρέας βρίσκεται στις δαγκάνες, ενώ το κρέας του σώματος δεν είναι τόσο καλό.
• και ο σιδηροκάβουρας (4εκ.) με σχεδόν τετράγωνο κέλυφος και παλαμοειδή πόδια.

Τα παραπάνω είδη καταναλώνονται ευρέως στην Γαλλία, ενώ στον Καναδά κυριαρχούν ο γιγάντιος κάβουρας που συνήθως κονσερβοποιείται και ο κάβουρας της Αρκτικής που είναι περιζήτητος για τη λεπτή γεύση του. Άλλα είδη που είναι παγκοσμίως γνωστά είναι:

• ο κοινός ευρωπαϊκός κάβουρας (Cancer pagurus), ο οποίος καταναλώνεται κυρίως τη θερινή περίοδο. Πρόκειται για ένα είδος που πωλείται ζωντανό ή μαγειρεμένο και παρουσιάζει αρκετές διαφορές όντας θηλυκός ή αρσενικός. Πιο συγκεκριμένα, το θηλυκό καβούρι παρουσιάζει μικρότερες μπροστινές δαγκάνες, πιο φαρδιά ουρά κολλημένη στο κάτω μέρος του, γευστικότερα αυγά και περισσότερο κρέας στην ουρά του συγκριτικά με το αρσενικό. Το αρσενικό καβούρι, από την άλλη μεριά, είναι πιο ακριβό, λόγω των μεγαλύτερων μπροστινών δαγκανών του οι οποίες είναι γεμάτες με λευκό κρέας. Πάντως σε κάθε περίπτωση, η σάρκα και των δύο είναι αφράτη και πρόκειται για ένα υπέροχο κρύο πιάτο συνοδευόμενο με μαγιονέζα.
• ο Spanner crab (Ranina ranina), γνωστός και ως frog crab διαθέτει ένα φίνο, γλυκό, λευκό κρέας ενίοτε λίγο ‘λεπιώδες’ και το μέγεθός του μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 20 εκ. σε μήκος.
• ο Queensland sand crab (Portunus pelagicus) έχει καλό κρέας στο σώμα, αλλά το καλύτερο βρίσκεται στα πόδια και τις δαγκάνες. Το ιδιαίτερο γνώρισμά του είναι ότι όταν είναι ζωντανός, το δέρμα του είναι γεμάτο με μπλε κηλίδες.
• ο Γαλάζιος κάβουρας (Portunus pelagicus) έχει γλυκό κρέας με απαλή υφή, το οποίο βρίσκεται στα πόδια και τις δαγκάνες και αποκτά ένα ροδοπορτοκαλί χρώμα όταν μαγειρευτεί. Συναντάται στην ανατολική ακτή της Αμερικής, στην Αυστραλία και την ανατολική Μεσόγειο.
• τα Βασιλικά καβούρια αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία καθώς αριθμούν περίπου 40 είδη, με σημαντικότερες ποικιλίες τα Red King crabs, τα Blue King crabs και Golden King crabs. Το κρέας που βρίσκεται στα πόδια τους (5 ζεύγη) είναι εξαιρετικά νόστιμο. Πρόκειται για μια κατηγορία καβουριών που βρίσκεται σπάνια στην αγορά και η τιμή τους κυμαίνεται από 50 μέχρι και 60 ευρώ το κιλό. Συχνά απαντώνται στο βυθό της Τασμανίας και γενικά ζουν χωμένα στην άμμο, σε βάθος που κυμαίνεται από τα 30 έως 200 μέτρα. Αυτό το είδος ψαρεύεται πολύ συχνά και στην Αλάσκα (περιοχή Bristol Bay) και θεωρείται το πιο επικίνδυνο αλλά και το πιο προσοδοφόρο ψάρεμα στον κόσμο.

Προτεινόμενος τρόπος μαγειρέματος:

Μαγειρεύονται ποικιλοτρόπως: α λ’ αμερικέν, σούπα, ψητά, κ.α. Σερβίρονται και σαν κρύα ορεκτικά: τα μεγαλύτερα ξεφλουδίζονται (πόδια, δαγκάνες και κέλυφος), ενώ τα μικρά σερβίρονται ολόκληρα.

Γενικά μπορείτε να καθαρίσετε τα καβούρια και να βράσετε τα πόδια, να τα τηγανίσετε, να τα ψήσετε στα κάρβουνα ή και να τα μαγειρέψετε στον ατμό σε αλατισμένο ή μη νερό για 20-30 λεπτά. Σε καμία περίπτωση δεν θέλουν πολύ ψήσιμο γιατί χάνουν τις θρεπτικές τους ουσίες και φυσικά κάτι από τη νοστιμιά τους. Αυτό που υπενθυμίζουμε είναι ότι η σάρκα του κάβουρα είναι εκλεκτή και εύγευστη. Ωστόσο, η αφαίρεσή της από τα πόδια είναι χρονοβόρα και χρειάζεται προσοχή.

Το κρέας του κάβουρα τρώγεται ζεστό ή κρύο, σκέτο ή με λιωμένο βούτυρο, ή με σκόρδο ή με σάλτσα θαλασσινών και διάφορα μπαχαρικά. Η γευστική ψίχα του, που θα τη βρείτε συχνά στο εμπόριο και κατεψυγμένη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλούς συνδυασμούς. Έτσι, μπορεί να σερβιριστεί με ψωμί, βούτυρο, λεμόνι και μαγιονέζα. Ειδικότερα, το συκώτι και η κρεμώδης ουσία (ο κρόκος), που βρίσκεται μεταξύ της σάρκας και του καβουκιού, είναι ιδιαίτερα αγαπητά όταν αλείφονται σε βουτυρωμένο ψωμί σίκαλης. Τέλος, χρησιμοποιείται σε σαλάτες, σάντουιτς, κέικ και διάφορα άλλα πιάτα (πχ. ψαρόσουπες). Γεμιστός μπορεί να γίνει μόνο ο πάγουρας, ενώ οι μικροί κάβουρες χρησιμοποιούνται στις σούπες και στους πυκνόρρευστους χυμούς. Επίσης, στο εμπόριο βρίσκουμε κονσέρβες καβούρια σε φυσικό ζωμό (θρυμματισμένα ή κομμάτια σάρκας) ή κατεψυγμένα.

Οι κάβουρες πρέπει να αγοράζονται ζωντανοί, να έχουν βάρος, να φέρουν τις δαγκάνες τους και να είναι καλά γεμάτοι, αν και ορισμένοι ιχθυοπώλες τους πουλούν ήδη ψημένους. Στο δίσκο με θαλασσινά και μαγιονέζα, οι κάβουρες σερβίρονται με ειδικές πένσες, λεπτά πιρούνια με δυο αιχμηρές άκρες και μπολ για πλύσιμο των δακτύλων.

Θρεπτικά συστατικά και οφέλη για την υγεία:

Στην πραγματικότητα, τα θαλασσινά είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και χαμηλά σε θερμίδες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα καβούρια τα οποία είναι χαμηλά σε λίπος, σε κορεσμένα λίπη αλλά και σε θερμίδες. Όμως έχουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης από τα ψάρια αλλά μικρότερα από το κρέας (κοτόπουλο, μοσχάρι).
Στη συνέχεια παρατίθενται τα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση καβουριών:
1. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνη και αμινοξέα και δεν περιέχουν καθόλου υδατάνθρακες. Παρά τη χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και λιπαρά, μια μερίδα με καβούρια προσφέρει 20 γραμμάρια πρωτεΐνης! Αυτό το καθιστά μια εξαιρετική εναλλακτική λύση για υψηλής ποιότητας-ποσότητας πρωτεΐνης για τους αθλητές ή τους body builder, οι οποίοι έχουν βαρεθεί την συχνή κατανάλωση τόνου. Επίσης δεν περιέχουν καθόλου υδατάνθρακες γεγονός που τα καθιστά μια καλή επιλογή για τους διαβητικούς.
2. Περιέχουν πολύ χαμηλές θερμίδες και λιπαρά. Τα καβούρια αποτελούν το ‘ιδανικό κρέας’ για όσους υπολογίζουν συστηματικά τις θερμίδες. Πιο συγκεκριμένα, 100 γρ. καβούρι αποδίδει μόνο 102 θερμίδες, και λιγότερο από 2 γρ. λίπους ανά μερίδα, χαρακτηριστικά ευεργετικά για την καρδιακή λειτουργία. Παρά τη χαμηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες και λιπαρά, τα καβούρια αποτελούν ένα ιδιαίτερα θρεπτικό, χορταστικό και εύγευστο κυρίως πιάτο.
3. Περιέχει χαμηλή συγκέντρωση σε υδράργυρο. Ένα από τα μεγάλα προβλήματα που
αφορούν στην κατανάλωση θαλασσινών είναι η έκθεση στον υδράργυρο. Τα καλά νέα είναι ότι τα καβούρια του Ατλαντικού (μπλε καβούρι) έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, καθιστώντας τα μια πολύ καλή επιλογή θαλασσινών για ολόκληρη την οικογένεια. Στην πραγματικότητα, τα καβούρια θεωρούνται μια από τις ασφαλέστερες μορφές των θαλασσινών όσον αφορά τα επίπεδα υδραργύρου.
4. Είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα. Τα καβούρια είναι μια καλή πηγή των ω-3 λιπαρών οξέων που βοηθούν στην καρδιακή λειτουργία, συμβάλλοντας στη μείωση των τριγλυκεριδίων και της αρτηριακής πίεσης, και καταλήγουν στη μείωση του καρδιαγειακού κινδύνου. Τα ω-3 λιπαρά οξέα θεωρούνται ότι μειώνουν την φλεγμονή, ενισχύουν την ανοσολογική λειτουργία και μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν παίρνουν αρκετά ω-3 λιπαρά οξέα με τη διατροφή τους ενώ η προσθήκη κρέατος καβουριών στη διατροφή τους είναι μια καλή αρχή.
5. Το κρέας καβουριών είναι επίσης πλούσιο σε βιταμίνες και μέταλλα. Πιο συγκεκριμένα είναι πλούσιο σε Νιασίνη, Φολικό οξύ, βιταμίνη Β-12 (ιδιαίτερα σημαντική για τη νευρική λειτουργία) και Βιταμίνη Α και C, ενώ αποτελεί μια καλή πηγή σε ψευδάργυρο, σίδηρο, χαλκό, σελήνιο (ισχυρό αντιοξειδωτικό), νάτριο, κάλιο, φώσφορο, χαλκό, ασβέστιο και χρώμιο. Το χρώμιο συνεργάζεται με την ινσουλίνη στον μεταβολισμό της γλυκόζης βοηθώντας τον οργανισμό να διατηρηθεί σε ευγλυκαιμία, ιδιαίτερα χρήσιμο σε διαβητικούς. Επίσης βοηθά στην αύξηση των επιπέδων της HDL (καλή χοληστερόλη), η οποία μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Προτεινόμενος τρόπος αγοράς:

Τα βρίσκουμε στην αγορά όλο το χρόνο, είτε ως νωπά, κατεψυγμένα, βρασμένα ή κονσέρβα. Για τα νωπά πρέπει: Η οσμή να είναι ευχάριστη (θάλασσα). Τα πόδια τους να είναι στερεά κολλημένα στο σώμα και σκληρά. Η μεμβράνη του θώρακα να είναι τεντωμένη, ανθεκτική και διαφανής. Οι οφθαλμοί να γεμίζουν τη κόγχη των ματιών. Το κεφάλι και ο θώρακας να είναι ανοιχτόχρωμα, όχι μελανού χρώματος και να μην έχουν μαύρες κηλίδες. Να έχουν αντανακλαστικές κινήσεις στα μάτια, στις κεραίες και στα πόδια όταν είναι ζωντανά. Προτιμήστε τα πιο ‘επιθετικά’ και πιο δραστήρια καβούρια ενώ οι άθικτες δαγκάνες είναι επίσης ένδειξη υγείας και σωστής μεταφοράς. Καταναλώστε τα την ίδια μέρα της αγοράς ή κρατήστε τα στο ψυγείο μέχρι 2 μέρες.

Στο Περού, ο αρχαίος λαός Μότσε είχε θεοποιήσει τα καβούρια, ενώ στη χώρα μας θεωρούνται νόστιμος μεζές για συνοδεία με κρασί ή ούζο αφήνοντας μια γλυκιά επίγευση θάλασσας. Όπως και να έχει, η καθημερινή διατροφή πρέπει να περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά, να είναι πλήρης, να προσφέρει υγεία και σίγουρα δεν χωράνε εκπτώσεις σε αυτήν. Η περιπέτεια της οικονομικής κρίσης δεν πρέπει να αποφέρει ‘περιπέτειες’ στην υγεία σας. Κάντε έτσι τη σωστή επιλογή στο δίλημμα…. ‘καβούρια στις τσέπες ή … στο τραπέζι?’


ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ M.Med.Sc
ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2010

Ομιλία Διατροφής από το Δημοτικό Σχολείο Καματερού Σαλαμίνος


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Το Δημοτικό Σχολείο Καματερού σας προσκαλεί στην εκδήλωση,
που διοργανώνει στο Πνευματικό Κέντρο Καματερού,
την Κυριακή, 24 Οκτωβρίου 2010 και ώρα 6:00 μ.μ.
στα πλαίσια της Οικονομικής Ενίσχυσης των Υποδομών / Εγκαταστάσεων του Σχολείου,

όπου θα διεξαχθεί ομιλία από τον
Κλινικό Διαιτολόγο - Διατροφολόγο Π. Βαραγιάννη, M.Med.Sc.,
Γεν. Γραμματέα Πανελλήνιου Συλλόγου Διαιτολόγων - Διατροφολόγων
με θέμα: «Διατροφή και Παχυσαρκία»

Τιμή Εισιτηρίου: 5€

Τρίτη 7 Σεπτεμβρίου 2010

Άρθρο: Έλλας - Σερβία ... γαστρονομία. (εφημερίδα metro, 7/9/10)

http://metropoint.metro.lu/20100907_Athens.pdf

Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010

Το μήλο στη διατροφή των παιδιών

Το μήλο στη διατροφή των παιδιών


Το παιδικό σώμα αναπτύσσεται και αλλάζει ταχύτατα και η ανάγκη για πλήρεις τροφές με υψηλή θρεπτική αξία (πλούσιες σε συστατικά όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες κ.λπ.) που το βοηθούν να αναπτυχθεί σωστά είναι μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ζωής του. Παράλληλα, πολλές μελέτες έχουν υποδείξει την καθημερινή κατανάλωση 5 μικρομερίδων φρούτων και λαχανικών, ως κανόνα ισορροπημένης, υγιεινής και αποδοτικής διατροφής που δρα ευεργετικά και στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο διατροφικής συμπεριφοράς, κυρίως όσον αφορά στα παιδιά, τα μήλα αποτελούν μια εξαιρετική διατροφική επιλογή για την κάλυψη των ημερήσιων αναγκών τους σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικές ουσίες, νερό και φυτικές ίνες. Διαθέτουν όμως και άλλες ποικίλες ευεργετικές ιδιότητες. Παραλλάσσοντας, λοιπόν, τη λαϊκή ρήση:
‘ένα μήλο την ημέρα κάνει πέρα.…

- τη χοληστερίνη,
- την πίεση
- την υπεργλυκαιμία
- τις καρδιοπάθειες
- την όρεξη
- τον καρκίνο
- τους ιούς …
….και κατά συνέπεια το γιατρό!’

Στη συνέχεια, αναλύουμε το ισχυρό ‘πακέτο’ φυσικών ‘φαρμάκων’ του μήλου και τις σημαντικές επιπτώσεις του στην υγεία.

Ποσοστά περιεκτικότητας σε θρεπτικά στοιχεία και οφέλη για την υγεία:
Είναι ιδιαίτερα θρεπτικό, καθώς περιέχει αρκετές φυτικές ίνες (3-5γρ), βιταμίνες (C), αντιοξειδωτικά και μέταλλα πολύ χρήσιμα και ωφέλιμα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Θερμιδικά αποδίδει 65 kcal ανά 125 gr (τεμάχιο), ενώ αποτελείται από νερό σε ποσοστό 84%. Πολλαπλά είναι τα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση μήλων, καθώς καθυστερεί τα νοσήματα φθοράς και παρέχει αγχολυτική, ηρεμιστική και αντιπυρετική προστασία.
Πιο συγκεκριμένα, τα φλαβονοειδή που περιέχονται σε υψηλές συγκεντρώσεις (κυρίως στο εξωτερικό περίβλημα), είναι ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές ικανότητες που δρουν στο αίμα και τους ιστούς (Exp Aging Res, 2007, Br J Nutr, 2007). Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες (Πανεπ. Ουτρέχτης, Πανεπ. Αμπερντίν) η κατανάλωση μήλων, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενδέχεται να ωφελεί το παιδί μελλοντικά προστατεύοντάς το από άσθμα και άλλες ασθένειες, κυρίως λόγω των φλαβονοειδών που περιέχονται. Γενικά το μήλο ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και είναι επομένως ιδανικό το φθινόπωρο και το χειμώνα, που οι ιώσεις και τα κρυολογήματα ταλαιπωρούν την υγεία των μικρών παιδιών.
Από την άλλη πλευρά, οι αδιάλυτες φυτικές ίνες βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του εντερικού σωλήνα και σύμφωνα με μελέτες, οι αδιάλυτες φυτικές ίνες συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη του καρκίνου παχύ εντέρου και τη μείωση της δυσκοιλιότητας. Επίσης βοηθά στην πέψη καθώς και στην καύση του λίπους. Έτσι, είναι προτιμότερο να καταναλώνεται μετά από κάποιο γεύμα γιατί έχοντας πολύτιμες θρεπτικές ουσίες βοηθά στο μεταβολισμό του οργανισμού, την γρηγορότερη πέψη απομακρύνοντας τον κίνδυνο της παιδικής παχυσαρκίας.
Όσο για τις διαλυτές φυτικές ίνες φαίνεται να προκαλούν μείωση των επιπέδων χοληστερόλης (και της ‘κακής’ LDL χοληστερόλης) στο αίμα, κυρίως λόγω της αυξημένης απέκκρισης χολικών αλάτων αλλά και της πηκτίνης που περιέχεται (J Oleo Sc, 2007). Πρόσφατα, Γάλλοι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τρώγοντας 2-3 μήλα ημερησίως, μειώνονται τα επίπεδα της χοληστερίνης μέχρι και 10%. Είναι επομένως ιδιαίτερα χρήσιμα σε παιδιά που έχουν αυξημένη χοληστερόλη στο αίμα (το ποσοστό αυτών των παιδιών έχει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια).
Επίσης, υπάρχει και η κερκετίνη, η οποία είναι πολύ ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία και φαίνεται να διαθέτει προστατευτικές ιδιότητες ως προς τη καρδιαγγειακή λειτουργία (J Arg Food Chem, 2004).
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, 2-4 μήλα (ή χυμός) ημερησίως προφυλάσσουν από τις κυτταρικές βλάβες (οξειδωτικό στρες) που εξασθενίζουν τη μνήμη με την πάροδο του χρόνου. Φαίνεται μάλιστα ότι η κατανάλωση του συγκεκριμένου φρούτου αποκαθιστά τη χαμένη ενέργεια και μειώνει τη σωματική αλλά και πνευματική κούραση, συνιστώσες ιδιαίτερα σημαντικές για τα παιδιά που εμφανίζουν μια έντονη σωματική δραστηριότητα και μια αστείρευτη πνευματική ανησυχία.
Ακόμη, περιέχουν μια ουσία -πηκτίνη- που επηρεάζει το μεταβολισμό της γλυκόζης και βοηθά στη διατήρηση των επιθυμητών επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Σε πιθανή υπογλυκαιμική φάση ένα μήλο ικανοποιεί την επιθυμία για γλυκό και εξαλείφει την ατονία ή τη ζάλη που προκαλούν τα χαμηλά επίπεδα της γλυκόζης. Γενικά, λόγω του χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη του μήλου, δεν προκαλείται απότομη άνοδος στα επίπεδα της γλυκόζης, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό για την διατήρηση της επιθυμητής ευγλυκαιμίας. Ειδικά για τα παιδιά που είναι σε μια διαδικασία μάθησης και απαιτούνται υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης για την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου, η εναλλακτική του μήλου, προβάλλει ως μια καλή επιλογή έναντι κάποιου άλλου θερμιδογόνου γλυκίσματος. Μάλιστα τα φρέσκα μήλα ενδείκνυνται (περισσότερο) των χυμών, καθώς προσδίδουν μεγαλύτερο αίσθημα πληρότητας.
Όσον αναφορά στο σύνολο των βιταμινών που περιέχει, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι βιταμίνες είναι βασικά συστατικά των νευροδιαβιβαστών του εγκεφάλου που βοηθούν στη καλύτερη ενδοεπικοινωνία των κυττάρων του.
Τέλος, το μήλο αποτελεί εξαιρετικό φυσικό καθαριστικό (βοηθά στην υγιεινή και την λεύκανση) για τα δόντια, αν το τρώτε με τη φλούδα, ενώ φαίνεται να έχει και αντισηπτικές ιδιότητες (αρκετοί ιοί δεν επιβιώνουν μέσα σε χυμό μήλου). Πιθανόν να προλαμβάνει και την εμφάνιση της ουλίτιδας. Και πράγματι, σε αυτή την ηλικία είναι ιδιαίτερα σημαντικό τα παιδιά να διαμορφώνουν μια σωστή συμπεριφορά ως προς την υγιεινή και την υγεία των δοντιών τους.
Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης:
Το μήλο είναι ένα εξαιρετικό φρούτο και από τα πλέον ευεργετικά. Συνίσταται, να το καταναλώνετε ολόκληρο, μαζί με τη φλούδα του, διότι στο εξωτερικό περίβλημα βρίσκονται κυρίως οι φυτικές ίνες. Μπορεί να καταναλωθεί και ως χυμός. Προτιμάτε τους φυσικούς χυμούς χωρίς ζάχαρη και συντηρητικά. Τέλος, αποτελεί ιδανική λύση για το σχολικό κολατσιό του παιδιού ή το απογευματινό του σνακ.
Προτεινόμενος τρόπος αγοράς και συντήρησης:
Τα μήλα ωριμάζουν το Φθινόπωρο κι έτσι θα βρούμε φρέσκα από τον Σεπτέμβρη έως και τον Δεκέμβρη. Προτιμάτε τα μήλα εγχώριας παραγωγής και αγοράζετε όσα έχουν μικρό έως φυσιολογικό μέγεθος και μόνο όσα θα καταναλώσετε άμεσα. Να δείχνουν οπωσδήποτε καθαρά, συμπαγή, λαμπερά. Απαραίτητο, όμως, κρίνεται το προσεκτικό πλύσιμο τους με άφθονο νερό. Επιλέξτε μήλα χωρίς εμφανή χτυπήματα και αλλοιώσεις, με καθαρή μυρωδιά. Προτιμήστε τα κόκκινα μήλα καθώς είναι πλουσιότερα σε αντιοξειδωτικές ουσίες.

Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι η φύση, δια μέσου των τροφίμων της, δεν μας προσφέρει μόνο τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την επιβίωση μας αλλά μας δίνει απλόχερα πολύτιμες δραστικές ουσίες που θωρακίζουν την υγεία μας και δη των παιδιών μας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ MMedSc
ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ
Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων

Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Επίκαιρα Διατροφικά Νέα

Επίκαιρα Διατροφικά Νέα
• Τροφές… με δείκτη προστασίας: η παρατεταμένη έκθεση του οργανισμού στις ακτίνες UV-A και UV-B κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, κάνει επιτακτική την ανάγκη για έγκαιρη και πλήρη προστασία των δερματικών κυττάρων. Πολυάριθμες μελέτες προτείνουν τρόφιμα με υψηλό διατροφικό δείκτη προστασίας, έχοντας βασικό θρεπτικό συστατικό, τα καροτενοειδή (λυκοπένιο, β-καροτένιο, λουτείνη). Πιο συγκεκριμένα: η ντομάτα, το καρπούζι, το κόκκινο γκρέιπ-φρουτ, το καρότο, η κολοκύθα, το βερίκοκο, το καλαμπόκι, το σπανάκι, τα φιστίκια, είναι τρόφιμα με ισχυρή φωτοπροστατευτική δράση. Αν συνδυαστούν με επαρκή ενυδάτωση (νερό, χυμούς) και αντηλιακή κρέμα, η θωράκιση του δέρματος είναι η ιδανική.

• Καλοκαιρινές διατροφικές συμβουλές: α. ξεκινήστε την ημέρα σας με ένα πλήρες πρωινό, συνεχίστε με το μεσημεριανό γεύμα. το οποίο πρέπει να είναι το μεγαλύτερο γεύμα της ημέρας και καταλήξτε σε ένα ελαφρύ δείπνο. Ενδιάμεσα, φρούτα ή χυμοί φρούτων αποτελούν την καταλληλότερη λύση για να συμπληρωθεί το διατροφικό προφίλ της ημέρας. β. Αποφύγετε τις λιπαρές τροφές και τα ‘βαριά’ φαγητά πλούσια σε μπαχαρικά. Πολύτιμη τροφή θεωρούνται τα ψάρια και τα θαλασσινά (βελτιώνουν την καρδιαγγειακή λειτουργία) συνοδευόμενα από σαλάτα, αλλά και οι φρουτοσαλάτες (συνήθως για το βραδινό). γ. Αυξήστε την κατανάλωση νερού και μη θερμιδοφόρων υγρών. 1,5 λίτρο νερό την ημέρα καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού για σωστή ενυδάτωση αλλά και τυχόν απώλειες λόγω αυξημένης εφίδρωσης. δ. Προσέξτε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών καθώς περιέχουν αρκετές θερμίδες. ε. Όσον αφορά το παγωτό χρειάζεται μέτρο στην κατανάλωσή του διότι περιέχει πολλές θερμίδες. Λιγότερες θερμίδες βρίσκετε μόνο στα παγωτά τύπου ‘γρανίτα’, ‘σορμπέ’ και ‘λαιτ’. στ. Αυξήστε τη φυσική δραστηριότητα εφαρμόζοντας καθημερινά αερόβια κίνηση διάρκειας τουλάχιστον 30 λεπτών.

• Μια νέα επιδημιολογική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition, αναδεικνύει την σπουδαιότητα της Μεσογειακής Διατροφής και στη μείωση του κινδύνου του καρκίνου του μαστού. Σύμφωνα με την μελέτη προέκυψαν ισχυρές ενδείξεις ότι η υιοθέτηση του διατροφικού προτύπου της Μεσογειακής διατροφής σχετίζεται με μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Στην πραγματικότητα, επειδή ο μετεμμηνοπαυσιακός καρκίνος του μαστού είναι πολύ συχνότερος από τον προεμμηνοπαυσιακό, ενδεχομένως να επηρεάζεται περισσότερο από εξωγενείς παράγοντες (πχ διατροφή) συγκριτικά με τον καρκίνο του μαστού που εμφανίζεται πριν την εμμηνόπαυση, έχοντας συνήθως γενετική βάση.

• Τα αποτελέσματα μιας καινούριας μελέτης παρουσιάστηκαν στο περιοδικό J. Telemed Telecare (2010) και αφορούσαν στην αξιολόγηση ενός διατροφικού παιχνιδιού βασισμένο σε κινητό τηλέφωνο για τον έλεγχο του βάρους. Πιο συγκεκριμένα, μια διαδραστική εφαρμογή κινητής τηλεφωνίας, η SmartDiet, ανέλυσε την ημερήσια θερμιδική πρόσληψη και στοιχεία από την ημερήσια φυσική δραστηριότητα. Επίσης, παρείχε ένα προσωπικό διατροφικό προφίλ και προωθούσε τη γνώση και τις πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή χρησιμοποιώντας ένα διατροφικό παιχνίδι. Μετά τη πάροδο έξι εβδομάδων παρατηρήθηκε ότι τα τρία μέτρα της σύστασης του σώματος (λιπώδης μάζα, βάρος και δείκτης μάζας σώματος) μειώθηκαν σημαντικά. Επίσης φάνηκε ότι το σύστημα ήταν χρήσιμο για την απόκτηση πληροφοριών και τη διαχείριση της εφαρμογής του διατροφικού προγράμματος. Καταλήγουμε επομένως ότι η εφαρμογή διαχείρισης του βάρους SmartDiet μέσω κινητού τηλεφώνου συμβάλει στην απώλεια σωματικού βάρους σε παχύσαρκους ενήλικες. Δεν παύει όμως να τονίζουμε ότι το πρόβλημα της παχυσαρκίας λύνεται μόνο με επίσκεψη σε Κλινικό Διαιτολόγο - Διατροφολόγο, ενώ εφαρμογές σαν την προαναφερθείσα είναι απλά βοηθήματα στη φαρέτρα των ειδικών.



ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ MMedSc
ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ
Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων

Τετάρτη 14 Ιουλίου 2010

Ελλάς – Σερβία …γαστρονομία

Ελλάς – Σερβία …γαστρονομία


Με πολυάριθμα κοινά φαγητά και ομοιότητες στη διατροφική κληρονομιά, η Ελλάδα και η Σερβία, το 1960, συμμετείχαν στη διάσημη ‘μελέτη των επτά χωρών’, στην οποία ερευνήθηκε και διαπιστώθηκε η ευεργετική επίδραση της Μεσογειακής Διατροφής σε όλα τα νοσήματα φθοράς, ενώ φάνηκε ότι τα οφέλη δεν προκύπτουν μόνο από το είδος της διατροφής, αλλά και από τον ιδιαίτερο τρόπο ζωής, την ιστορία και τη γεωγραφική θέση των χωρών.

Έτσι, η πολυτάραχη ιστορία της Σερβίας, γρήγορα αναδύεται μέσα από την πολυμορφία της κουζίνας της αλλά και από τη μεγάλη ποικιλία των πιάτων και των μεθόδων παρασκευής τους που διαφέρουν συχνά ακόμα και από περιοχή σε περιοχή καθιστώντας έτσι τον όρο ‘σέρβικη’ κουζίνα, ως υποκειμενικό. Εξάλλου, η Σερβία βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι πολιτισμών το οποίο δημιουργεί ένα ιδιαίτερο μείγμα με επιρροές από την Ανατολή αλλά και από τη Δύση. Εύκολα ανακαλύπτει κανείς τις επιδράσεις της Ελληνικής, της Ιταλικής, της Βουλγαρικής, της Οθωμανικής και της Αυστρο-Ουγγρικής μαγειρικής που της προσδίδουν έναν ιδιαίτερο γαστρονομικό χαρακτήρα, χαρίζοντάς της έτσι τον τίτλο μιας εξαίρετης εθνικής κουζίνας διεθνούς εμβέλειας. Σε αυτή την περίπτωση, η γεύση λειτουργεί ως ξεναγός στη χώρα αλλά και στους κατοίκους της, οι οποίοι είναι πραγματικά υπερήφανοι για την κουζίνα που διαθέτουν.

Πλούσια, πιστή στις μαγειρικές παραδόσεις, αλλά και με πινελιές από τις σύγχρονες τάσεις μιας ‘διεθνοποιημένης’ μαγειρικής προσέγγισης, η σέρβικη κουζίνα είναι ικανή να ανταποκριθεί στις διατροφικές συνήθειες ακόμα και των πιο απαιτητικών – με εξαίρεση τους φυτοφάγους. Σήμερα, το σύμβολο της Σέρβικης κουζίνας είναι η κρεατοφαγία, κυρίως το ψητό κρέας (ψήνουν όλα τα είδη κρέατος, ακόμη και ολόκληρα μοσχάρια!), με το ‘Cevapcici’ με τα ψιλοκομμένα κρεμμυδάκια, το μοσχαρίσιο μπιφτέκι, τα λουκάνικα και τα χοιρινά παϊδάκια να αποτελούν το κλασσικό μενού κάθε εστιατορίου από τη Vojvodina ως τη νότια Σερβία. Έτσι, το οχυρό της τοπικής κουζίνας (σαν το επιβλητικό οχυρό του Kalemegdan) θεωρείται η ποικιλία κρεάτων με σπεσιαλιτέ πολλών ειδών και τύπων κρεάτων και παραγώγων του.

Το αυθεντικό όμως σέρβικο έδεσμα, το οποίο το συναντάμε αποκλειστικά στη χώρα, είναι το ‘kajmak’ (είδος γαλακτοκομικού, μεταξύ μαλακού τυριού και βουτύρου) μια σπεσιαλιτέ που διατηρείται στο χρόνο αναλλοίωτο τόσο σε γεύση όσο και σε εμφάνιση, αψηφώντας τη βιομηχανική παραγωγή (το καλύτερο παράγεται στην περιοχή Cacak). Το ψωμί, επίσης, διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στη διατροφή των Σέρβων και καταναλώνουν αρκετό στο κυρίως πιάτο. Μπορεί να χρησιμοποιήσουν και καλαμποκάλευρο για την παραγωγή του, ενώ περιλαμβάνεται απαραίτητα στις θρησκευτικές τελετές, σε διάφορα ήθη (πχ. είναι αμαρτία να πετάξεις το ψωμί ανεξάρτητα από το πόσο ημερών είναι) και έθιμα (πχ. υποδέχονται τον φιλοξενούμενο στο σπίτι με ψωμί και αλάτι) της καθημερινής κοινωνικής τους ζωής .

Συνδυάζοντας την ποικιλία κρεάτων, το τυρί, και το ψωμί προκύπτει το παραδοσιακό χάμπουργκερ της Σερβίας, το οποίο είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος αλλά το ίδιο γευστικό και χορταστικό σε σχέση με αυτό που ήδη γνωρίζουμε. Πιο συγκεκριμένα, το Σέρβικο χάμπουργκερ, ‘Pljeskavica’ περιέχει:
Υλικά για 4 μερίδες: 400γρ μοσχαρίσιος κιμάς, 400γρ χοιρινός κιμάς (μπορεί να χρησιμοποιηθεί και αρνίσιος κιμάς), 120γρ ψιλοκομμένο καυτερό πιπέρι, αλάτι, 80γρ ψιλοκομμένο κρεμμύδι, 10γρ ψιλοκομμένο σκόρδο, 40γρ λάδι, 40γρ τυρί, 4 μεγάλα ψωμάκια.
Εκτέλεση: Πλάθετε τον κιμά και τον ανακατεύετε με το αλάτι, τα μπαχαρικά και αφήνετε το μείγμα για 20 λεπτά. Σχηματίστε το μπιφτέκι στο μέγεθος της παλάμης σας. Ψήστε στο barbeque για 8-10 λεπτά. Προσθέστε το κρεμμύδι, το πιπέρι, το τυρί και σαλάτα και τοποθετήστε το στα ψωμάκια.

Όμως, η μαγειρική τους δεινότητα φαίνεται στο πιάτο: ‘αρνί μαγειρεμένο σε γάλα, και kajmak’, το οποίο σερβίρεται στην ‘καφάνα’(kafanas), του πιο σημαντικού θεσμού της σερβικής κοινωνικής ζωής. Πρόκειται για ένα χώρο εστίασης, παρεμφερή με την ελληνική ταβέρνα, όπου ξεδιπλώνεται η γευστική παλέτα και το πάθος για μαγειρική, συνοδεία ζωντανής παραδοσιακής μουσικής.
Υλικά: 500γρ αρνί, 2 λίτρα γάλα, 70γρ kajmak
Εκτέλεση: Μαγειρέψτε το αρνί στο γάλα ώσπου να είναι 80% έτοιμο. Στη συνέχεια σκεπάστε με kajmak και τοποθετήστε το πάλι στο φούρνο μέχρι να ψηθεί πλήρως. Μπορείτε να το συνοδεύεστε με σαλάτα (μαρούλι, καρότο, σέλινο, λεμόνι, λάδι).

Επίσης, στην πραγματική Σέρβικη κουζίνα χρησιμοποιείται πολύ συχνά το κουτάλι, ιδιαίτερα από τα μισά του προηγούμενου αιώνα καθώς περιλαμβάνει πολλά είδη σούπας. Μάλιστα, μια παροιμία αναφέρει πως: ‘ μπορείς να παραμείνεις υγιής μόνο αν τρως με το κουτάλι’. Έτσι, σχεδόν κάθε γεύμα ξεκινά με κάποιο είδος σούπας και συνοδεύεται από κρασί και τυρί διαφόρων ποικιλιών και ‘μυστικών’ συνδυασμών. Πάντως, ο πλούτος του τραπεζιού, αναφύεται ακόμα και μέσα από παλιούς μύθους, ένας εκ των οποίων, μάλιστα, αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα (σέρβικη αυτοκρατορία με ηγέτη τον Stefan Uros IV Dusan), στα βασιλικά γεύματα χρησιμοποιούσαν μόνο χρυσά μαχαιροπήρουνα!

Γενικά, ίσως κάποιοι να χαρακτηρίσουν τη Σέρβικη κουζίνα βαριά αλλά όλοι συμφωνούν ότι είναι πάρα πολύ νόστιμη και γευστική. Στην ουσία, όμως, πρόκειται για μια απολαυστική κουζίνα, με πολλές ομοιότητες με την αντίστοιχη μεσογειακή, όσες χρειάζεται όμως μόνο για να μην ξενίζει αλλά και να μην είναι μονότονα οικεία στους γειτονικούς λαούς. Πιο συγκεκριμένα, οι διαφορές της με τη Μεσογειακή διατροφή εντοπίζονται:
α. στην ποιότητα και την ποσότητα των λιπαρών –χρησιμοποιούν περισσότερο βούτυρο ή σπορέλαιο και λιγότερο ελαιόλαδο–,
β. στη μεγάλη κατανάλωση κρέατος και μικρότερη θαλασσινών και ψαριών (την χαρακτηρίζουν ‘το βασίλειο του κρέατος’),
γ. στην μικρότερη κατανάλωση λαχανικών (κυρίως λάχανο),

ενώ τα κοινά τους στοιχεία μπορούν να συνοψιστούν στην υψηλή κατανάλωση οσπρίων, φρούτων με πλούσιο άρωμα και γαλακτοκομικών, στη χρήση αρωματικών μπαχαρικών (κυρίως πιπέρι, πάπρικα και σκόρδο) και στην ύπαρξη διάφορων λιχουδιών. Όσον αφορά στην κατανομή των γευμάτων, η πλειοψηφία των κατοίκων έχει πλέον τρία γεύματα καθημερινά: πρωινό (καθιερώθηκε μετά το 1850), μεσημεριανό (το πιο ‘βαρύ’ γεύμα) και βραδινό.

Επομένως, η Σέρβικη κουζίνα μπορεί να θεωρηθεί ως μια διεθνής κουζίνα με αναμφίβολα ετερογενή τοπικά συστατικά. Αυτά τα ‘σοκάκια της γεύσης’, με τα παραδοσιακά, γραφικά εστιατόρια βρίσκονται στη ‘Skadarlija’ αλλά και στο δέλτα των ποταμών Δούναβη και Σάββα, όπου η μυρωδιά, το ντόπιο ρακί, η γεύση και τα χρώματα της Σέρβικης κουζίνας αναδεικνύονται, ανακατεύονται με καλή παραδοσιακή μουσική και σε ταξιδεύουν πίσω στο χρόνο, στα ήθη και έθιμα του Σέρβικου πολιτισμού.

Τελειώνοντας, στη Σερβία έχεις διαρκώς την αίσθηση ότι έχεις πάει για να επισκεφθείς φίλους και το τραπέζι έχει στρωθεί λιτά, οικεία αλλά με πλήθος γαστριμαργικών αριστουργημάτων. Πράγματι, ο σερβικός λαός δείχνει μια ιδιαίτερη προτίμηση στο σπιτικό φαγητό σε σύγκριση με το ‘έτοιμο’ και το θεωρεί ένα αξιοσέβαστο έθιμο που αξίζει να διατηρήσει. Για εσάς που επιθυμείτε να ανακαλύψετε τα μυστικά της τοπικής τους κουζίνας και τη διατροφική της αξία (άρρηκτα δεμένη με το πρότυπο της Μεσογειακής Διατροφής), αλλά και να εμπλουτίσετε τις γευστικές σας εμπειρίες, δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε την όμορφη αυτή χώρα.

Παναγιώτης Α. Βαραγιάννης M.Med.Sc
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Σάββατο 12 Ιουνίου 2010

Φραγκόκοτα…η πλούσια κότα

Φραγκόκοτα…η πλούσια κότα

Σε περίοδο οικονομικής κρίσης το ιδιαίτερο αυτό έδεσμα διατηρεί τον ‘πλούσιο χαρακτήρα’ του όσον αφορά στη θρεπτικότητα και τη γευστικότητά του συνδυάζοντας ιδανικά την υγιεινή διατροφή και τη γαστρονομία. Πράγματι, αποτελεί πρόκληση για όσους πειραματίζονται συνεχώς κεντρίζοντας τους γευστικούς κάλυκες και διευρύνουν τους διατροφικούς τους ορίζοντες. Με πολλά τοπικά ονόματα, όπως ‘φαραόνι’, ‘κοκράνι’, ‘κότα της Νουμιδίας ή της Καρχιδόνας’, η φραγκόκοτα κερδίζει επάξια μια θέση στη γκάμα των λευκών κρεάτων και αποτελεί βασικό στοιχείο της διατροφής, αφού θεωρείται ιδιαίτερα εύπεπτη και υγιεινή τροφή. Την συναντάμε ζωγραφιστή στους τοίχους των Πυραμίδων, ενώ στην Ευρώπη εμφανίστηκε για πρώτη φορά από τους Ρωμαίους προερχόμενη από τη Δυτική Αφρική. Στις μέρες μας εμφανίζεται συχνά στα gourmet τραπέζια των καλών εστιατορίων λόγω της εξαίσιας γεύσης της. Αυτό ώθησε και στη βιομηχανοποίηση της παραγωγής της, η οποία την καθιστά διαθέσιμη όλο το χρόνο, με την Γαλλία να θεωρείται η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή παγκοσμίως και να ακολουθούν οι Δυτικές Ινδίες και οι Η.ΠΑ.

Τα χαρακτηριστικά της:

Το κρέας της φραγκόκοτας, είναι λίγο πιο σκούρο από των άλλων πουλερικών αλλά εκτιμάται ιδιαίτερα για τη νοστιμιά του. Στη γεύση μοιάζει πολύ με κρέας κυνηγιού (πέρδικας, φασιανού), ενώ η γεύση της βιολογικής φραγκόκοτας παραπέμπει σε … κατσικάκι φούρνου. Όταν καταναλώνεται σε μικρή ηλικία (φαραόνι) είναι περισσότερο εύγεστη και τρυφερή, καθώς το κρέας των μικρής ηλικίας πτηνών είναι πιο μαλακό, τρυφερό και νόστιμο.
Το λευκό κρέας της και τα ελάχιστα λιπαρά και χοληστερίνη που διαθέτει, είναι χαρακτηριστικά που την συγκαταλέγουν στη λίστα των πιο υγιεινών και θρεπτικών επιλογών, με μικρή θερμιδική απόδοση αλλά με μεγάλη διατροφική αξία και ευεργετική δράση. Είναι πολύ πλούσια σε πρωτεΐνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία απαραίτητα στην καθημερινή διατροφή του ανθρώπου. Τα δυνατά της σημεία σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα είδη κρέατος είναι: α. λιγότερες θερμίδες, β. μικρότερη ποσότητα χοληστερόλης και γ. μεγαλύτερο ποσοστό πρωτεΐνης.

Συγκριτικά με το κοτόπουλο, το μέγεθός της είναι παραπλήσιο με το βάρος της να κυμαίνεται από 0,7 έως 1,5 κιλά , αν και τα κόκαλα της είναι πιο λεπτά. Ομοίως, τα αυγά της είναι μικρότερα και σκληρότερα (χρήσιμα στο τσούγκρισμα!), αλλά ιδιαίτερα νόστιμα.

Θρεπτικά συστατικά και οφέλη για την υγεία:

Το κρέας της φραγκόκοτας είναι άπαχο αλλά ταυτόχρονα πλούσιο σε απαραίτητα λιπαρά οξέα. Έχει χαμηλές θερμίδες 110 Kcal/100gr, και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, σε βιταμίνες Ε, Β6, Β12, Β1, Β2, σε μέταλλα όπως φώσφορο (για γερά οστά και δόντια), μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο και σε ιχνοστοιχεία όπως σελήνιο (ισχυρότατο αντιοξειδωτικό).

Ειδικότερα, διαθέτει ελάχιστα κεκορεσμένα λιπαρά και το λίπος της βρίσκεται μόνο στην πέτσα και όχι στους ιστούς, όπως στο μοσχάρι και σε άλλα κρέατα, γεγονός που την καθίστα ιδιαίτερα θρεπτική και υγιεινή επιλογή. Εφόσον, λοιπόν, αφαιρεθεί η πέτσα, το κρέας της φραγκόκοτας είναι άπαχο, καθώς η διασπορά του λίπους είναι σχεδόν ανύπαρκτη διότι έχει χαμηλό ενδομυϊκό λίπος., τα ελάχιστα λιπαρά της την καθιστούν μια χρήσιμη διατροφική επιλογή για τους αθλητές ή για άτομα που ακολουθούν διατροφικό πρόγραμμα απώλειας βάρους με αυξημένα ποσά άλιπης πρωτεΐνης, όταν η παρασκευή της δεν συνοδεύεται από σάλτσες. Το πιο άπαχο τμήμα της είναι το στήθος της, το οποίο έχει λεπτότερες ίνες και πυκνότερο ιστό και παρουσιάζει μεγάλη θρεπτική αξία λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας της σε πρωτεΐνη. .

Επίσης, το κρέας της φραγκόκοτας είναι πλούσιο σε τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ που συμβάλλει στην παραγωγή της σεροτονίνης που με τη σειρά της χαρίζει αισθήματα χαλάρωσης και ευφορίας στον οργανισμό. Ακόμη, περιέχει 41% πρωτεΐνες (αμαγείρευτη), εύπεπτες και είναι πλούσιο σε βασικά αμινοξέα που βοηθούν στη σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του οργανισμού. Τέλος, το κρέας της είναι πλούσιο σε ψευδάργυρο που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού ενώ είναι μαλακό, εύπεπτο και εξαίρετο συμπλήρωμα τροφίμων φυτικής προέλευσης

Ως αρνητικό στοιχείο θα μπορούσε να επισημανθεί το ποσοστό χοληστερίνης που περιέχει, αν και είναι χαμηλότερο από όλα τα κρέατα, ακόμη και από το κοτόπουλο και τη γαλοπούλα. Επομένως, ιδιαίτερη προσοχή στη συχνή κατανάλωσή του από άτομα με υπερχοληστεριναιμία.

Προτεινόμενος τρόπος αγοράς:

Φραγκόκοτα νωπή, κατεψυγμένη, βιολογική ή μη ή ακόμη και σε ρολό, θα βρείτε σε επιλεγμένα κρεοπωλεία ελληνικής προέλευσης (Μακεδονία, Κεφαλονιά) είτε εισαγόμενες (Ουγγαρία, Πολωνία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία) με τιμή 9-15 € / kg
Ωμή η φραγκόκοτα πρέπει να συντηρείται σε θερμοκρασία 00C. Γενικά, όσο πιο αργά ξεπαγώνει το καταψυγμένο πουλερικό, τόσο πιο καλά. Ο πιο υγιεινός τρόπος είναι να ξεπαγώνει μέσα στο περιτύλιγμα που έχει όταν την αγοράζετε.

Προτεινόμενος τρόπος μαγειρέματος:

Το άπαχο αυτό λευκό κρέας είναι πράγματι μια μαγειρική απόλαυση, εύκολη και γρήγορη. Βραστή ή ψητή, ζεστή ή κρύα, η φραγκόκοτα δίνει πάντα νοστιμότατα πιάτα. Ταιριάζει με κρεμμυδάκια στιφάδου, φρικασέ, ρολό, στη σούβλα, αλλά και γεμιστή, ακόμα και με κάστανα και δαμάσκηνα ενώ δένει υπέροχα με κάθε είδους καρυκεύματα, αρωματικά χόρτα, μπαχαρικά και σάλτσες, αναδεικνύοντας έτσι τη δημιουργικότητα και τη φαντασία, σε μια πληθώρα συνταγών και πανδαισία γεύσεων. Μαγειρεύεται σχετικά γρήγορα σε σχέση με τα υπόλοιπα κρέατα, λόγω της χαμηλής περιεκτικότητάς του σε λίπος (αν παραψηθεί σκληραίνει). Για το λόγο αυτό, στο ψήσιμο δεν ‘μαζεύει’ τόσο σε σχέση με τα υπόλοιπα κρέατα που έχουν περίπου 50% απώλεια (λίπος και κόκαλα). Για να ψήσετε τη φραγκόκοτα ολόκληρη στον φούρνο: υπολογίστε 30-40 λεπτά για κάθε κιλό (1600C ). Κατά τη διάρκεια του ψησίματος είναι βασικό να την περιχύνετε με διάφορα υγρά, για να μην ξεραθεί. Μπορείτε να φτιάξετε τη δική σας μαρινάδα από χυμούς φρούτων και λιωμένο βούτυρο. Ψήστε τη με το στήθος να ακουμπά στον πυθμένα του σκεύους. Με αυτόν τον τρόπο το άσπρο κρέας δεν θα στεγνώσει πολύ. Γυρίστε τη μισή ώρα πριν ολοκληρωθεί το ψήσιμό της.

Τη συνοδεύουμε - ειδικά αυτή που είναι ελευθέρας βοσκής και διαθέτει εξαιρετικό κρέας - με ώριμα κόκκινα κρασιά όπως Cabernet Sauvignon και Syrah.

Αν θέλετε, λοιπόν, να έχετε τη γευστική εμπειρία ενός ‘ήμερου’ κυνηγιού, με μια πληθώρα θρεπτικών συστατικών ιδιαίτερα υψηλής βιολογικής αξίας, δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε το κρέας της φραγκόκοτας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ MMedSc
ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

Πέμπτη 18 Μαρτίου 2010

Εκδήλωση με θέμα: «Διατροφή, Άσκηση και Παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικες»

«Διατροφή, Άσκηση και Παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικες». Αυτό ήταν το θέμα της ενδιαφέρουσας ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργάνωσαν την Κυριακή 28 Φεβρουαρίου η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Σαλαμίνας και η Ένωση Γονέων & Κηδεμόνων Σαλαμίνας στην αίθουσα «Δ. Μπόγρη». Στην εκδήλωση επιχειρήθηκε μια πρώτη προσέγγιση στη σύγχρονη μάστιγα της παχυσαρκίας που τα τελευταία χρόνια πλήττει ιδιαίτερα νεαρές ηλικίες.
Αφορμή έδωσε πρόσφατη έρευνα που έγινε σε 4 Δημοτικά Σχολεία του νησιού σε παιδιά 10 – 12 ετών, προκειμένου να εκτιμηθούν τα επίπεδα και η αιτιολογία της παιδικής παχυσαρκίας στη Σαλαμίνα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσίασε ο κλινικός διαιτολόγος – διατροφολόγος και Γ. Γραμματέας του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων Παναγιώτης Βαραγιάννης M.Med.Sc– που συμμετείχε στη διεξαγωγή της –ενώ για την παιδική παχυσαρκία, τα αίτια και τις επιπλοκές της μίλησε η παιδίατρος Σταυρούλα Τόγκα. Ο φαρμακοποιός – υγιεινολόγος Κρίτων Βλάχος M.Sc. αναφέρθηκε στην παχυσαρκία σαν πρόβλημα Δημόσιας Υγείας, ενώ η εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής και Γραμματέας της Ένωσης Γονέων Σαλαμίνας Ρούλα Ραπαντζίκου – Αλεξάκη επικέντρωσε ιδιαίτερα στη διατροφή και την άθληση σε παιδιά και εφήβους.

Κοινό συμπέρασμα όλων των ομιλητών ήταν ότι το υπέρβαρο παιδί έχει πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνει ένας παχύσαρκος ενήλικας, γι΄ αυτό οι γονείς θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερο βάρος σε μια ισορροπημένη διατροφή των παιδιών τους. Όλες οι απόψεις επίσης συνέκλιναν στο γεγονός ότι η αλλαγή στις συνθήκες ζωής του σύγχρονου ανθρώπου και η επιλογή των Ελλήνων τις τελευταίες δεκαετίες να απομακρυνθούν από το μεσογειακό τρόπο διατροφής που αποτελούσε παγκόσμιο πρότυπο σωστής διατροφής, είναι τα κύρια στοιχεία που οδήγησαν στην επικίνδυνη αύξηση της παχυσαρκίας στη χώρα μας. Γι΄ αυτό αποτελεί πλέον επιτακτική ανάγκη η επιστροφή σε υγιεινότερες τροφές και η ένταξη της άσκησης στη ζωή μας.

από το Γραφείο Τύπου του Δήμου Σαλαμίνας

Τα αποτελέσματα της πρώτης επιστημονικής μελέτης σε παιδικό πληθυσμό της Σαλαμίνας.

Τα αποτελέσματα της πρώτης επιστημονικής μελέτης

σε παιδικό πληθυσμό της Σαλαμίνας.





Τον Ιούνιο του 2009 πραγματοποιήθηκαν ανθρωπομετρικές μετρήσεις και καταγραφή διατροφικού ιστορικού και συνηθειών σε αντιπροσωπευτικό δείγμα παιδιών 5ης και 6ης τάξης Δημοτικού από 4 Δημοτικά Σχολεία της Σαλαμίνας. Αντίστοιχα αντληθήκαν πληροφορίες από τους γονείς-κηδεμόνες των παιδιών για θέματα που αφορούσαν στο ιατρικό ιστορικό και τα κοινωνικό-οικονομικά δεδομένα, μέσω ειδικά διαμορφωμένων ερωτηματολογίων. Η συγκεκριμένη έρευνα έγινε στα πλαίσια της πανελλήνιας μελέτης με θέμα: «Εκτίμηση επιπέδων και αιτιολογίας παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα», η οποία πραγματοποιήθηκε από τη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνολικά, στη μελέτη συμμετείχαν 4786 παιδιά από 117 σχολεία και 2364 γονείς. Τα αποτελέσματα της έρευνας στον παιδικό πληθυσμό της Σαλαμίνας παρουσιάστηκαν στις 28 Φεβρουαρίου 2010 στο Δημαρχείο Σαλαμίνας στα πλαίσια της εκδήλωσης ‘Διατροφή, Άσκηση και Παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικες’.

Πιο συγκεκριμένα, στη Σαλαμίνα συμμετείχαν συνολικά 220 παιδιά από το δυναμικό του Δημοτικού Σχολείου Αμπελακίων, του 5ο Δημοτικού Σχολείου Σαλαμίνος, του Δημοτικού Σχολείου Σεληνίων και του Δημοτικού Σχολείου Βασιλικών.

■Το 57% των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν κορίτσια και το υπόλοιπο 43% αγόρια.
■Η ηλικιακή σύνθεση του δείγματος διαμορφώθηκε σε ποσοστό 52,5% από παιδιά ηλικίας 11 ετών, σε ποσοστό 22,6% από παιδιά ηλικίας 10 ετών και το υπόλοιπο 24,6% αφορούσε σε παιδιά μεγαλύτερα ή ίσα των 12 ετών.
■Από τα αποτελέσματα προέκυψε ότι το 70% των παιδιών διέθεταν τηλεόραση και το 44% υπολογιστή στο δωμάτιό τους, γεγονός που δικαιολογεί το αυξημένο ποσοστό τηλεθέασης (80% των παιδιών ασχολείται με TV-Η/Υ καθημερινά 1 έως 3ώρες) αλλά και το μειωμένο χρόνο για φυσική δραστηριότητα (σκορ αξιολόγησης σωματικής δραστηριότητας 2,915 με άριστα το 5). Ειδικότερα, οι ώρες ενασχόλησης των παιδιών με τη TV και τα video games κυμαίνονται στις 1,9 ώρες τις καθημερινές και τις 2,5 ώρες τα Σαββατοκύριακα, ενώ οι ώρες μελέτης στις 2,5 και τις 2,7 ώρες αντίστοιχα. Το γεγονός θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους γονείς, προκειμένου τα παιδιά να αποκτήσουν μια εντονότερη φυσική δραστηριότητα.
■Τα αποτελέσματα αναφορικά με τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως ικανοποιητικά, καθώς:

- κατά πλειοψηφία (54%) τα παιδιά καταναλώνουν σαλάτα σχεδόν καθημερινά,

- το 43% καταναλώνει 1-2 φορές/εβδομάδα όσπρια,

- το 52% 1-2 φορές/εβδομάδα κόκκινο κρέας,

- το 47% 2 φορές/μήνα γαριδάκια,

- το 54% 1-2 φορές/μήνα σοκολάτα

- και το 35% των παιδιών καταναλώνουν 1-2 φορές/εβδομάδα αναψυκτικά.

Από την άλλη πλευρά, σε ερώτηση που αφορούσε στο βαθμό ικανοποίησης των παιδιών αναφορικά με το βάρους τους, μόνο το 33,5% ήταν λίγο ή καθόλου ικανοποιημένο από αυτό, γεγονός ιδιαιτέρα ανησυχητικό αν το συγκρίνουμε με το υψηλό ποσοστό των παιδιών με βάρος μεγαλύτερο του φυσιολογικού που βρέθηκε στην έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό των παιδιών στη Σαλαμίνα με φυσιολογικό βάρος είναι μόλις το 57,5% ενώ το 42,5% έχουν βάρος μεγαλύτερο του φυσιολογικού (τα αγόρια έχουν μεγαλύτερα ποσοστά υπέρβαρου/παχυσαρκίας σε σχέση με τα κορίτσια). Σε σύγκριση με τα αντίστοιχα ποσοστά σε πανελλήνιο επίπεδο (59,8% φυσιολογικό βάρος και 40,2% υπέρβαρα και παχύσαρκα) η Σαλαμίνα κατατάσσεται στις περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα. Τα αποτελέσματα ανά δημοτικό σχολείο έχουν ως ακολούθως:

ΣΧΟΛΕΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΒΑΡΟΣ ΥΠΕΡΒΑΡΑ / ΠΑΧΥΣΑΡΚΑ
Αμπελάκια 48% 52%
5ο Σαλαμίνας 53,3% 46,7%
Σεληνίων 60,5% 39,5%
Βασιλικών 85% 15%



Όσον αφορά στη σίτιση του παιδιών φαίνεται πως την ευθύνη την έχει η μητέρα, καθώς σε ποσοστό της τάξης του 90% των συμμετεχόντων παιδιών η μητέρα αναλαμβάνει τη διατροφή τους. Πάντως, το γεγονός ότι οι γονείς φαίνονται ευχαριστημένοι με τη διατροφή και το σωματικό βάρος των παιδιών τους καταδεικνύει ότι δεν έχουν κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος της παχυσαρκίας και των λανθασμένων διατροφικών συνηθειών των παιδιών τους.

Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι τα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας στη Σαλαμίνα σύμφωνα με την τρέχουσα μελέτη είναι από τα υψηλότερα στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό πρέπει να αξιολογηθεί και να εκτιμηθεί έτσι ώστε να σχεδιαστούν στρατηγικά προγράμματα πρόληψης της παιδικής παχυσαρκίας από τους φορείς υγείας, τον κρατικό μηχανισμό και τα σχολεία του νησιού και να εφαρμοστούν τόσο στα σχολικά κυλικεία όσο και στο οικογενειακό περιβάλλον.

Ας μην ξεχνούμε ότι η Σαλαμίνα διαθέτει τεράστιο γευστικό πλούτο και πληθώρα μαγειρικών επιλογών, όπως είχε καταγραφεί άλλωστε στο βιβλίο “Σαλαμινίων… συνταγές” (2007), και μια ορθή τήρησή τους αποτελεί μια σημαντική παράμετρο για τη λύση στο πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας σε συνδυασμό με την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Α. ΒΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ MMedSc

ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ -ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

Γενικός Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων

Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

«Διατροφή, Άσκηση και Παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικες».

Π Ρ Ο Σ Κ Λ Η Σ Η

Η Κοινωνική Υπηρεσία του Δήμου Σαλαμίνας, η ΔΗΚΕΣΑ
και η Ένωση Γονέων & Κηδεμόνων Σαλαμίνας διοργανώνουν
την Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2010 και ώρα 19.30
στην αίθουσα «Δ. Μπόγρη» του Δημαρχείου Σαλαμίνος ενημερωτική εκδήλωση με θέμα:
«Διατροφή, Άσκηση και Παχυσαρκία σε παιδιά και ενήλικες».

Θα μιλήσουν:

Σταυρούλα Εμμ. Τόγκα, Παιδίατρος: «Παιδική παχυσαρκία, αίτια και επιπλοκές».

Παναγιώτης Α. Βαραγιάννης M.Med.Sc., Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Γεν. Γραμματέας Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων: «Ανάλυση επιστημονικής έρευνας: Εκτίμηση επιπέδων και αιτιολογίας παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα – σύγκριση με δείγμα παιδιών από 4 Δημοτικά Σχολεία της Σαλαμίνας».

Κρίτων Βλάχος M.Sc., Φαρμακοποιός – Υγιεινολόγος: «Η παχυσαρκία ως πρόβλημα Δημόσιας Υγείας».

Ρούλα Ραπαντζίκου – Αλεξάκη, Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής- Γραμματέας Ένωσης Γονέων Μαθητών Δήμου Σαλαμίνας: «Διατροφή – Άθληση σε Παιδιά & Εφήβους».

Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2010

Οδοιπορικό… στο γευστικό παράδεισο του Βιετνάμ και της Καμπότζης

Οδοιπορικό… στο γευστικό παράδεισο
του Βιετνάμ και της Καμπότζης


«…Το ταξίδι στο Βιετνάμ και τη Καμπότζη είναι μια πραγματικά εντυπωσιακή εμπειρία• ανεπανάληπτη, μαγευτική, πρωτόγνωρη… Οι λέξεις μοιάζουν ανεπαρκείς για να περιγράψει κανείς το ονειρικό θαλασσινό τοπίο στο Halong Bay (Βιετνάμ) και τους μεγαλοπρεπείς αρχαίους ναούς του Angor Wat (Καμπότζη). Παρόμοια, όμως, αισθάνεται όταν δοκιμάζει την ευφάνταστη κουζίνα τους -αντιπροσωπευτικό δείγμα του πολιτισμού και της πολύπαθης ιστορίας τους- που αποτελεί μια από τις καλύτερες και πιο υγιεινές κουζίνες παγκοσμίως.
Η συνήθεια που έχουν για ‘Street Food’ (φαγητό στο δρόμο) και για πρωινή γυμναστική tai chi, αποτελεί μια πραγματική έκπληξη, με τις διατροφικές συνήθειες και τη φυσική δραστηριότητα να δικαιολογούν το εξαιρετικά χαμηλό σωματικό βάρος του λαού των μακρινών αυτών τόπων. Μάλιστα, φήμες αποδίδουν τη νίκη των Βιετναμέζων επί των Αμερικάνων στον πόλεμο του 1965-1975 στη σάλτσα ψαριού και στα ποδήλατα, που τόσο λατρεύουν ως λαός! Στην αρμονική, δηλαδή, συνύπαρξη της πρωτεΐνης και της κίνησης, η οποία έρχεται να συνδυαστεί με τη μυρωδιά του φαγητού, που βρίσκεται διάχυτη σε ολόκληρη την πόλη.
Έτσι, η ζωή στις χώρες αυτές κυλά ήρεμα, φτωχικά, αντιφατικά ορισμένες φορές, προσπαθώντας να προλάβει το ρυθμό του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Οι άνθρωποι λιτοί, φιλόξενοι, καθημερινοί βιώνουν την πάλη ανάμεσα στο σοσιαλισμό και τη ξέφρενη οικονομική ανάπτυξη…»

ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΙΚΗ κουζίνα :
Η βιετναμέζικη μαγειρική αποτελεί ένα κράμα εξαίσιων μαγειρικών συστατικών-στοιχείων με λεπτές, αέρινες γεύσεις. Είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και οι κάτοικοι της ισχυρίζονται ότι η κουζίνα τους έχει ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία καλύπτοντας ολοκληρωτικά τις διατροφικές ανάγκες ακόμα και των φυτοφάγων. Χρησιμοποιούν πολλά είδη θαλασσινών (γαρίδες, καλαμάρι, χταπόδι, καβούρι) και ψαριών, λιγότερη ποσότητα κρέατος (χοιρινό, μοσχαρίσιο, κοτόπουλο, μπιφτέκι, πάπια) και άφθονα λαχανικά στη μαγειρική τους. Σε πολλά πιάτα, συνυπάρχει το κρέας με θαλασσινά και λαχανικά δημιουργώντας ένα υπέροχο γαστρονομικό αποτέλεσμα.
Ξεχωριστά και εντυπωσιακά θεωρούνται τα εξής πιάτα: τηγανιτό ψάρι, γεμιστά καβούρια, ολόφρεσκα spring rolls, ενώ το ‘Pho’ -μια καυτή σούπα με μοσχάρι ή κοτόπουλο, νουντλ, μπαχαρικά, φρέσκα μυρωδικά, τσίλι και λάιμ, το οποίο καταναλώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας- θεωρείται το εθνικό τους φαγητό. Εντύπωση, παράλληλα, προξενεί το γεγονός ότι στις χώρες αυτές μερικά ζωικά μέρη, όπως τα εντόσθια και η καρδιά είναι ακριβότερα ακόμη και από το μπιφτέκι ή το φιλέτο, ενώ μια γνωστή βιετναμέζικη παροιμία: «τρώμε οτιδήποτε έχει τέσσερα πόδια εκτός από το τραπέζι!» επιστρατεύεται για να δικαιολογήσει μερικές ασυνήθιστες και εκκεντρικές γαστριμαργικές προτιμήσεις (π.χ. άγρια ζώα, ερπετά, έντομα).
Κάστρο της βιετναμέζικης κουζίνας θεωρείται η Αυτοκρατορική σχολή μαγειρικής στο Hue, η οποία προσφέρει μια διαφορετική οπτική στα πιάτα και το γεύμα που προσφέρεται σαν σύνολο. Πιο συγκεκριμένα, εφαρμόζει την αρχή του ‘yin and yang’ στα συστατικά κάθε συνταγής αλλά και του φαγητού, συνδυάζοντας τα με την εποχή, τις κλιματολογικές συνθήκες, το περιβάλλον αλλά και τη διάθεση του καταναλωτή! Για παράδειγμα, το κρέας πάπιας θεωρείται ‘κρύο’ για αυτό σερβίρεται καλοκαίρι (ζέστη) και συνοδεύεται με σάλτσα ψαριού με τζίνγκερ που θεωρείται ‘καυτή’.
Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να παραβλέψουμε και την επιρροή της παραδοσιακής κινεζικής κουζίνας μέσω των ‘chopsticks’ (ξυλάκια), των ‘woks’ (λεκανοειδές τηγάνι), της σούπας, του φοντί της πληθώρας των ‘noodles’ και της πικάντικης γεύσης, η οποία θα λέγαμε ότι εκφράζεται επακριβώς με την ακόλουθη βιετναμέζικη παροιμία του νότου: «sugar and spice and everything nice». Γενικά, η βιετναμέζικη κουζίνα είναι βαθιά επηρεασμένη από τις γειτονικές χώρες (Ινδία, Καμπότζη, Λάος, Ταϊλάνδη) στην οποία χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό η ζάχαρη, το κάρυ καθώς και μεγάλη ποικιλία μπαχαρικών. Από την άλλη πλευρά, φαίνεται και η γαλλική επιρροή από την αγάπη των κατοίκων για τα σάντουιτς, τις μπαγκέτες, τον καφέ φίλτρου, την κρέμα καραμελέ, την πάπια με πορτοκάλι και το μπιφτέκι.

• ΡΥΖΙ ΚΑΙ ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ…
Δεν είναι τυχαίο ότι η βιετναμέζικη λέξη για το ‘ρύζι στον ατμό’ = ‘com’ είναι η ίδια λέξη που υπάρχει για το ‘γεύμα’. Όπως και σε άλλες χώρες της ανατολικής Ασίας, το ρύζι είναι κάτι περισσότερο και από το ψωμί στο καθημερινό φαγητό• είναι το επίκεντρο του γεύματος! Η παράδοση λέει ότι πρέπει να φας όλο το ρύζι που έχεις στο πιάτο σου, να μην αφήσεις ούτε ένα κόκκο ρυζιού, διαφορετικά θεωρείται κακός οιωνός. Παρόλο όμως που το Βιετνάμ κατατάσσεται τρίτο στην εξαγωγή ρυζιού παγκοσμίως και στο 60% περίπου της χώρας καλλιεργείται ρύζι, εντούτοις η ποιότητά του δεν κατατάσσεται υψηλότερα από το Ταϊλανδέζικο ή το Αμερικάνικο. Όπως και στην Ταϊλάνδη το ρύζι που καταναλώνεται περισσότερο είναι ‘jasmine’, λόγω της λουλουδένιας ευωδίας που αναδύει. Στις τοπικές αγορές μπορείς να βρεις διάφορες ποικιλίες ρυζιού, διαφορετικής εσοδείας. Πιο συγκεκριμένα, το φρέσκο (νέας εσοδείας) ρύζι ονομάζεται ‘ΑΑΑ’ και έχει χαμηλή τιμή ενώ το παλαιωμένο ρύζι (παλαιάς εσοδείας) έχει εξαιρετικά υψηλή τιμή. Παρόλα αυτά, οι κάτοικοι προτιμούν τις ιδιαίτερες ποικιλίες και τη γεύση του ‘παλαιωμένου’ ρυζιού. Το προτιμούν και οι σεφ, αφού ισχυρίζονται ότι το συγκεκριμένο ρύζι μαγειρεύεται ευκολότερα, απορροφά περισσότερο νερό και διογκώνεται αρκετά. Αντίθετα, το φρέσκο ρύζι κολλάει και πολτοποιείται κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος μειώνοντας το γευστικό αποτέλεσμα.

• ΦΤΙΑΞΕ ΤΟ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ…
Το πρώτο βήμα για να δημιουργήσετε ένα βιετναμέζικο γεύμα είναι η επίσκεψη σε ένα ασιατικό (ανατολικό) παντοπωλείο όπου μπορείτε να προμηθευτείτε τα απαραίτητα υλικά. Το μυστικό βρίσκεται στην φρεσκάδα των υλικών διότι πολλά από αυτά, ιδιαίτερα τα λαχανικά καταναλώνονται ωμά ή ελάχιστα μαγειρεμένα. Η πίστη και η εμπιστοσύνη στα φυσικά αρώματα είναι σημαντική στην βιετναμέζικη κουζίνα, ενώ οι διάφορες σάλτσες (ψαριού, σόγιας, τσίλι) συντροφεύουν πάντα το κυρίως πιάτο. Αν όμως δεν βρείτε όλα τα υλικά, μην απογοητευτείτε αλλά προσπαθήστε να τα αναπληρώσετε με κάτι παρόμοιο. Εξάλλου, έτσι δημιουργούνται και νέες ευρηματικές συνταγές και εξελίσσεται η κουζίνα και η τάση της μαγειρικής. Όσον αφορά τη σειρά που πρέπει να σερβιριστούν τα πιάτα, οι βιετναμέζοι δεν φαίνεται να τηρούν κάποιο συγκεκριμένο κανόνα• ότι είναι έτοιμο, το σερβίρουν! Συνοδεύουν το γεύμα συνήθως με μπύρα ή σπάνια με κρασί και το τελειώνουν με φρούτα εποχής, τσάι, ή χυμό.


ΚΑΜΠΟΤΙΑΝΗ κουζίνα :
Η κουζίνα της Καμπότζης είναι ένας από τους κρυμμένους θησαυρούς της Ασίας αλλά δυστυχώς ελάχιστα γνωστή εκτός συνόρων. Διακρίνονται και εδώ οι γευστικές επιρροές από τις γειτονικές χώρες (Ινδία, Ταϊλάνδη, Βιετνάμ) αλλά και από τη Γαλλία, ενώ δεν παύει να αποτελεί μια μοναδική και αυτόνομη γευστική νότα στην ευρύτερη περιοχή. Παρόλα αυτά, στη χωρά αυτή μπορεί να βρει κανείς οποιοδήποτε είδος και τύπο διατροφής, ενώ σίγουρα αξίζει το κόπο να δοκιμάσει τις παραδοσιακές συνταγές των Χμερ με αυθεντικό άρωμα και γεύση από το ξεχασμένο τους βασίλειο. Το ρύζι, η σούπα, το τηγανιτό ψάρι, η σαλάτα, το γάλα καρύδας, τα εξωτικά φρούτα, τα φρέσκα βότανα και μπαχαρικά αποτελούν τη βάση της καθημερινής διατροφής ενώ το εθνικό φαγητό ονομάζεται ‘amok’ (ψάρι, καρύδα, κάρυ). Δεν λείπουν ποτέ τα λαχανικά από τη δίαιτα των κατοίκων καθώς αποτελούν το βασικό συστατικό των γευμάτων, γεγονός που κατατάσσει τη καμποτιανή κουζίνα στην κατηγορία της εξαιρετικά υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Συνήθως σε κάθε γεύμα υπάρχουν 3-4 πιάτα, καθένα με διαφορετική γεύση: αλμυρό, ξινό, πικρό, γλυκό, ικανοποιώντας έτσι όλες τις αισθήσεις της γεύσης. Ξεχωρίζουμε σαν πιάτα την τοπική ψαρόσουπα και την τηγανισμένη μπανάνα ενώ δεν λείπουν και εδώ εξεζητημένες γεύσεις από σπάνια και άγρια ζώα. Γενικά τα φαγητά έχουν ήπια ελαφριά γεύση ενώ αν προστεθεί τσίλι ή σάλτσα ψαριού μεταμορφώνονται σε πικάντικα.

Αξίζει επομένως κανείς να επισκεφτεί αυτές τις μακρινές χώρες με τη μοναδική, εξωτική κουζίνα για να δοκιμάσει τολμηρές, εξεζητημένες, ελαφριές, υγιεινές γεύσεις που χαράσσονται βαθιά στη μνήμη. Αν κάτι τέτοιο δεν είναι στα άμεσα σχεδία σας, προσπαθήστε απλά να εντάξετε τις μαγειρικές προτάσεις της βιετναμέζικης και καμποντιανής κουζίνας στην καθημερινή διατροφή σας όχι μόνο για ποικιλία αλλά και γιατί διαθέτουν υψηλή διατροφική αξία, πολλές φυτικές ίνες, χαμηλά λιπαρά και ασυναγώνιστη γεύση.

Παναγιώτης Α. Βαραγιάννης M.Med.Sc.
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος